1897 წელს ტურინის ლიცეუმის “დე აზელიოს” რამდენიმე ფეხბურთზე შეყვარებულმა სტუდენტმა,დროის მოკვლისა და გართობის მიზნით,თავიანთი გუნდის შექმნა გადაწყვიტა. ახალაგაზრდებმა საწადელი 1897 წლის 1 ნოემბერს აისრულეს.ისინი დე უმბერტოს ქუჩაზე შეიკრიბნენ და ოფიციალურად დაარსეს საფეხბურთო კლუბი ტურინის “იუვენტუსი”. კლუბის სახელი მისი დამაარსებლების ასაკიდან მომდინარეობს – ლათინურად იუვენტუსი ახალგაზრდობას ნიშნავს.საინტერესოა,რომ ტურინელებს აბსოლუტურად საპირისპირო მნიშვნე–ლობის მქონე მეტსახელი,სწორედ აქედან გამომდინარე აქვთ. საქმე ის არის, რომ შემდგომში სტაბილურად მოთამაშე და არაერთი ტიტულის მომგებ “იუვენტუსს” რამდენიმე პიროვნებამ ხუმრობით უწოდა არა ახალგაზრდა გუნდი,არამედ უკვე დაბერებული ქალაბატონი ანუ “ბებერი ქალბატონი” და… “იუვენტუსის” პირველი პრეზიდენტი ეუჟენიო კანფარი იყო,ხოლო კლუბი “არმის” მოედანზე მდებარე სტადიონზე ბურთაობდა.”იუვეს” თავდაპირველი ფორმა კი ვარდისფერი გახლდათ(ამ ფორმით კლუბი 2003-04 წლების სეზონიდან გასვლით მატჩებს ატარებდა),მაგრამ იგი მალევე,სხვათა შორის შემთხვევითობის გამო შავთერთრ მაისურაზე შეიცვალა. ამასთან დაკავშირებით ლეგენდაც არსებობს.მის თანახმად 1903 წელს ტურინელებმა გახუნებული და დასვრილი ფორმების გამოცვლა გადაწყვიტეს და რამდენიმე მაისურა ინგლი-სის ქალაქ ნოტინგემში ნიმუშად გაგზავნეს.იქაურმა კლერკმა ჭუჭყიანი და გაცრეცი=ლი მაისურები კარგად ვერ გაარჩია და ისინი შავ-თეთრ კომბინეზონს მიამსგავსა. კლერკმა გადაწყვიტა,რომ “იუვენტუსის” ფორმები ნოტინგემის “ნოთს ქაუნთის” იდენ-ტური იყო და იტალიაში შავ-თეთრი მაისურები გაგზავნა,რამაც რა თქმა უნდა ძალიან გააკ-ვირვა ტურინელები,მაგრამ მათ სხვა გზა აღარ რჩებოდათ და იძულებულნი იყვნენ ბედს შეგ-უებოდნენ.ამ ისტორიის შემდეგ კი ეს,მართლაც ლეგენდარული კლუბი დღემდე შეცდომით გამოგზავნილი ფორმით თამაშობს. 1898 წელს “იუვეს” პრეზიდენტი უკვე ენრიკო კანფარი გახდა.კლუბმა პირველ წარმატებებს სწორედ მის ხელში მიაღწია.თავიდან “იუვენტუსს” ტურინში და ქალაქის ახლომახლო მასზე ადრე დაარსებულ, უფრო გამოცდილ გუნდებთან უწევდა ჭიდილი და მათ დამარცხებას ცდილობდა.ამ ამოცნას კლუბმა მალევე გაართვა თავი.1900 წელს კი “ბებერმა ქალბატონმა” იტალიის ჩემპიონატში პირველად, მაგრამ წარუმატებლად ითამაშა. 1901 წელს გუნდი დატოვა ენრიკო კანფარიმ,რომელიც შემდგომში პირველი მსოფლიო ომის დროს გარდაიცვალა.საკმაოდ მოკლე პერიოდში “იუვემ” კიდევ ორი პრეზიდენტი გამოიცვალა.ხოლო 1905 წელს კლუბის მართვა ალფრედო დიკს მიანდეს. მართალია პოსტზე დიდ ხანს არც დიკი დარჩენილა(მხოლოდ ერთი წელი), მაგრამ სწორედ მისი პრეზიდენტობის დროს მოიპოვა “იუვენტუსმა” პირველი და ნანატრი ტიტული.1905 წელს ტურინელებმა იტალიის ჩემპიონატი მოიგეს. მიუხედავად სწრაფი განვითრებისა “იუვენტუსი” მაინც საკმაო ხანს იყო სხვა გუნდების ჩრდილში. იმ პერიოდში იტალიურ ფეხბურთში ამინდს “ჯენოა”,”პრო ვერჩელი” და კიდევ რამდენიმე კლუბი ქმნიდა. ტურინელთა მდგომარეობას ისიც ართულებდა, რომ “კასალე” და “პრო ვერჩელი” განსაკუთრებულად მტრულად იყვნენ განწყობილნი “იუვეს” მიმართ. თუმცა პირველი მსოფლიო ომის შემდეგ ყველაფერი შეიცვალა.ამ მხრივ, მნიშვნელოვანი იყო 1919-20 წლების სეზონი, როდესაც კლუბი პრეზიდენტი ჩინებული პოეტი კორადინო კორადინი გახლდათ. სწორედ ამ უკანასკნელის მიერ შექმნილ ჰიმნს ასრულებდა “იუვენტუსი” 1960 წლამდე. იმ დროინდელ “იუვენტუსში” თამაშობდნენ გამორჩეული ფეხბურთელებიც.მშვენიერი გოლკიპერი ჯაკონესა,ასევე მცველები-ბრუნო და ნოვო.ეს მოთამაშეები იყვნენ პირველები, რომლებიც “იუვედან” იტალიის ნაკრებში მიიწვიეს. 1923 წელს კლუბში მოვიდა პირველი სერიოზული მწვრთნელი – უნგრელი ჯენო კეროლი. სწორედ ამ უკანასკნელმა მოიყვანა “იუვენტუსში” ლეგენდარული გოლკიპერი ჯანპიერო კომბი. აგრეთვე, ჩინებული მოთამაშეები: მუნარეტი, როზეტა, გრაბი და ბიგატო. კეროლმა გუნდში რამდენიმე საკმაოდ ძლიერ უცხოელსაც უხმო.იქიდან გამომდინარე,რომ კლუბი დღითი დღე იხვეჭდა პოპულარობას და უფრო მეტ გუ-ლშემატკივარს იძენდა,საჭირო გახდა შედარებით დიდ სტადიონზე გადასვლა.”იუვენტუსის” ხელმძღვანელებმაც არ დაახანეს და გუნდი მარსილიას ქუჩაზე მდებარე მოედანზე გადაიყვანეს. შემდეგ წელს კი კლუბის პრეზიდენტი ცნობილი იტალიური ფირმის “ფიატის” დამაარსებლის შვილი ედუარდო ანიელი გახდა. სწორედ 1924 წლიდან დაიდო სათავე ანიელების ერამ “იუვენტუსის” ისტორიაში,რომელიც დღემდე გრძელდება და ალბათ კიდევ დიდ ხანს გასტანს. 1925-26 წლების სეზონში “იუვენტუსი” მეორედ გახდა იტალიის ჩემპიონი,რასაც ოთხწლიანი პაუზა და დიდი ეპოქის დაწყება მოჰყვა. 1930 წელს იტალიაში პროფესიონალური ლიგა სერია A შეიქმნა. 30-იანი წლების დასაწყისში გუნდში ბევრი ნიჭიერი ფეხბურთელი გამოჩნდა. გამოცდილ კომბის, ორსი, მონტი, კალიგარისი, ჩეზარინი, ფერარი, ბერტოლინი, ბორელი და კიდევ რამდენიმე გამორჩეული მოთამაშე დაემატა. მათი უმეტესობა “იუვეში” კლუბის ახალმა მწვრთნელმა კარლო კარკანომ მოიყვანა. აღსანიშნავია, რომ 1934 წლის მუნდიალზე იტალია ძირითადად “იუვენტუსის” ფეხბურთელებით იყო დაკომპლექტებული. ხოლო, 1938 წლის მსოფლიოს ჩემპიონატზე “სკუადრა აძურაში” ტურინელთა მხოლოდ ორი წარმომადგენელი გახლდათ. 1931/32/33/34/35 წლებში “იუვენტუსმა” ზედიზედ ხუთჯერ მოიგო სერია A. ამ ტრიუმფებს შორის კი, 1933 წელს ტურინში მსოფლიოს ახალგაზრდულ თამაშებთან დაკავშირებით ახალი სტადიონი “სტადიო კომუნალე” ააგეს და “ბებრი ქალბატონიც” მასზე გადაბარგდა და “წითელ ვარსკვლავზე” გადასვლამდე სწორედ იქ ბურთაობდა (“ტორინოსთან” ერთად). იმ პერიოდში მიიღო კლუბმა პირველი საერთაშორისო გამოცდილებაც.”იუვე” სხვა ქვეყნების კლუბებს არცთუ ისე წარუმატებლად შეეჭიდა. ზედიზედ მეხუთე სკუდეტოს მოგების შემდეგ 1935 წლის 15 ივლისს ყველასათვის სამწუხაროდ ედუარდო ანიელი ავიაკატასტროფაში დაიღუპა. ამას იტალიის ჩემპიონატში თხუთმეტწლიანი პაუზა მოჰყვა. ”იუვენტუსმა” იქამდე ვეღარ შეძლო სერია A-ს მოგება სანამ კლუბის სათავეში ანიელების ოჯახის კიდევ ერთი წარმომადგენელი არ მოვიდა. იქამდე კი ტურინელები იტალიის თასის მოგებით დაკმაყოფილდნენ. 30-იანი წლების მიწურულს კლუბში ალფრედო ფონი და პიეტრო რავა გამოირჩეოდნენ.1938 წელს ისინი “სკუადრა აძურასთან” ერთად მსოფლიო ჩემპიონებიც გახდნენ. თუმცა მუნდიალამდე ცოტა ხნით ადრე, მათი ძალისხმევით “იუვენტუსმა” პირველად შეძლო ქვეყნის თასის მოპოვება. 1942 წელს “ბებერმა ქალბატონმა” ეს მიღწევა გაიმეორა. აქედან ხუთ წელიწადში კი კლუბის პრეზიდენტად ჯოვანი ანიელი დაინიშნა და როგორც უკვე აღვნიშნეთ მისი მმართ-ველობის პერიოდში “იუვენტუსმა” 15-წლიანი ნავსი გატეხა და კვლავ მოახერხა სკუდეტოს მოგება. მაშინდელი “იუვენტუსის” უდვაო ლიდერი ლეგენდარული ჯანპიერო ბონიპერტი გახლდათ. როგორც იცით ეს უკანასკნელი ჩატარებული მატჩებისა(444)და გატანილი გოლებს (177)მხრივ დღემდე კლუბის რეკორდსმენად რჩება. ასევე გამოირჩეოდა კარლო პაროლა და “იუვეს“ დანიელი ლეგიონერები-კარლ პრაესტი და ჯონ ჰენსენი. 1950 წელს, როგორც უკვე აღვნიშნეთ საკმაოდ გრძელი შესვენების შემდეგ “იუვენტუსი” კვლავ იტალიის ჩემპიონი ხდება.აღსანიშნავია, რომ იქამდე სერია A-ს ზედიზედ ხუთი გათამაშება ტურინის “ტორინოს” ჰქონდა მოგებული. “იუვენტუსმა” თავისი მეცხრე სკუდეტო 1952 წელს მოიპოვა და ამ მაჩვენებლით გაუტოლ-და გენუის “ჯენოას”. 1954 წელს გუნდი დატოვა ჯოვანი ანიელიმ .ერთი წლის შემდეგ კი “იუვეს” პრეზიდენტი ამ უკანასკნელის უმცროსი ძმა უმბერტო გახდა. ამას მოჰყვა კლუბის რიგებში ორი ბრწყინვალე ფეხბურთელის – ომარ სივორისა და ჯონ ჩარლზის გამოჩენა. “ბებერმა ქალბატონმა” 1958 წელს მეათედ გაჩემპიონება მოახერხა და შეიძლება ითქვას უკვე ოფიციალურად იქცა იტალიის უძლიერეს კლუბად. ამის შემდეგ “იუვენტუსის” მაისურებზე პირველი ვარსკვლავი გაჩნდა(როგორც იცით სერია A-ს ათჯერ მოგება ერთ ვარსკვლავად ფასობს). 1959 წელს “იუვე” მესამედ დაეუფლა ქვეყნის თასს. შემდეგ წელს კი ტურინელებმა პირველი დუბლიც გაახერხეს(ანუ მოიგეს იტალიის თასიც და ჩემპიონატიც). 1961 წელს “იუვენტუსმა” მეთორმეტე სკუდეტო მოიპოვა, ხოლო შემდეგ წელს პრეზიდენტის პოსტიდან გააცილა კიდევ ერთი ანიელი. მორიგი ტიტული ტურინელებმა მხოლოდ ოთხი წლის შემდეგ მოიპოვეს. 1965 წელს “იუვენტუსმა” მეხუთედ მოიგო იტალიის თასი და პირველ მეტ-ნაკლებად სერიოზულ წარმატებას მიაღწია ევროსარბიელზე. “ბებერი ქალბატონი” უეფას(მაშინ ბაზრობათა)თასის ფინალში გავიდა. სპეციალისტები ფავორიტად სწორედ “იუვეს” მიიჩნევდნენ და მათ აზრს მნიშვნელოვნად ამყარებდა ისიც, რომ ფინალი ტურინში “სტადიო კომუნალეზე” გახლდათ. თუმცა პროგნოზები არ გამართლდა. ფლორიან ალბერტის თამადობით, ბრწყინვალედ მოთამაშე “ფერენცვაროშმა” მინიმალური სხვაობით 1:0 მოუგო“ბებერ ქალბატონს”.შეიძლება ითქვას, რომ სწორედ ამ მატჩში შეეყარათ ტურინელებს დღემდე “უკურნებელი სენი” ფინალებში ძალიან მძიმე და ხშირად წარუმატებელი თამაში(განსაკუთრებით მაშინ,როდესაც “იუვეს” ფავორიტად ასახელებენ). 1967 წელს “იუვენტუსმა” მორიგი სკუდეტო მოიპოვა. აქედან ოთხ წელიწადში კი კლუბის ისტორიაში ერთ-ერთი მთავარი მოვლენა მოხდა – გულშემატკივრების თხოვნით და რასაკვირ-ველია თავად კლუბის მმართველთა გადაწყვეტილებით “ბებერი ქალბატონის” სათავეში ჯანპიერო ბონიპერტი მოვიდა. ამ უკანაკნელს “იუვესთვის” ისედაც მთელი კარიერა ჰქონდა მიძღვნილი და კლუბის ისტორიაში უკვე ლეგენდად იყო შესული, მაგრამ პრეზიდენტის პოსტზე გატარებულმა ცხრამეტმა წელმა კლუბისადმი მისი ამაგი გააასმაგა. მაშინდელ “იუვეში” ბეტეგა(კლუბის ამჟამინდელი ვიცე-პრეზიდენტი), კაპელო, ჰალერი, კაუზიო, ფურინო და ანასტაზი უნდა გამოვარჩიოთ. შემდგომში მათ კაბრინი,შ ირეა, ჯენტილე, ტარდელი, როსი, ძოფი, პლატინი, ბონეკი,ლაუდროპი, რაში და კიდევ არაერთი ჩინებული ფეხბურთელი დაემატა.იმ 15-წლიან “ოქროს ხანაში”,როდესაც “იუვენტუსმა” თავისი სიძლიერე იტა- ლიის ფარგლებს გარეთაც გამოაჩინა და მოიგო ყველა ტიტული, რომელიც ევროპული კლუბისთვის ხელმისაწვდომი იყო, გუნდს მხოლოდ სამი მწვრთნელი ჰყავდა. თუმცა არაოფიციალურად გარკვული დროის მანძილზე ამ პოსტს მშვენივრად ითავსებდა ჯანპიერო ბონიპერტიც. განსაკუთრებულად ჯოვანი ტრაპატონის მუშაობა უნდა აღვნიშნოთ,მაგრამ არაფრით არ შეიძლება გარჯა არ დავუფასოთ ჩესტმირ ვიჩპალეკსა და კარლო პაროლას. 1971 წელს “იუვენტუსი” მეორედ გავიდა უეფას თასის ფინალში,მაგრამ მისი მოგება ვერც მაშინ შეძლო. ამჯერად გადამწყვეტი, მეტოქის ანუ ინგლისური “ლიდსის” მოედანზე გატანილი ნაკლები გოლი გამოდგა. ტურინში მატჩი 2:2 დამთავრდა,ხოლო “ელანდ როუდზე” გუნდებმა თითო ბურთით ნაკლები შეუგდეს ერთმანეთს, რამაც “ლიდსი” გააჩემპიონა. 1972 წელს “ბებერმა ქალბატონმა” მეთოთხმეტედ შეძლო გაჩემპიონება. შემდეგ წელს კი ტურინელებმა კიდევ ერთი სკუდეტოს მოგების გარდა პირველად გააღწიეს ჩემპიონთა თასის ფინალში, სადაც მათ კვლავ იმედგაცრუება ელოდათ. მორიგ გადაულახავ ზღუდედ ამსტერდამის “აიაქსი” მოგვევლინა. ჰოლანდიელებმა ჯონი რეპის მე-4 წუთზე გატანილი ერთადერთიგოლის წყალობით იმარჯვეს. 1975,1977 და 1978 წლებში “იუვე” კიდევ სამ სკუდეტოს იგებს.1979 წელს კი მეექვსედ ეუფლება ქვეყნის თასს. გარდა ამისა, 1977 წელს ტურინელები ბოლოს და ბოლოს ახერხებენ ევროსარბიელზე პირველი ტიტულის უეფას თასის მოპოვებას. “იუვე” ორმატჩიან დუელში მეტოქის მინდორზე გა- ტანილი გოლის წყალობით ამარცხებს ბილბაოს “ატლეტიკს”(1:0,1:2). 80-იანი წლები “იუვენტუსისთვის” გაცილებით უფრო წარმატებული გამოდგა.1981 და 1982 წლებში “ბებერი ქალბატონი” კვლავ იტალიის ჩემპიონი ხდება.ამის შემდეგ ტურინელთა მაისურებზე მეორე ვარსკვლავი ჩნდება.1983 წელს კლუბი ქვეყნის თასს,ხოლო 1984 და 1986 წლებში “იუვე” კიდევ ორჯერ იგებს სერია A-ს. როგორც უკვე აღვნიშნეთ, ტურინელებმა წარმატებით იასპარეზეს ევროტურნირებზეც. 1983 წელს გუნდი მეორედ გავიდა ჩემპიონთა თასის ფინალში, მაგრამ გერმანულ “ჰამბურგს” ვერ აჯობა.”იუვე” კვლავ დებიუტში გაშვებული ერთადერთი გოლით დამარცხდა. 1984 წელს “იუვენტუსმა” თასების თასი მოიპოვა.ფინალში ტურინელებმა 2:1 მოუგეს “პორტუს”.ამის შემდეგ კი “ბებერმა ქალბატონმა” ბონეკის დუბლით “ლივერპული” დაამარცხა და ევროპის სუპერთასსაც დაეპატრონა (ეს მატჩი 1985 წელს გაიმართა). 1985 წელს “იუვენტუსი” იმავე “ლივერპულს” უკვე ჩემპიონთა თასის ფინალში დაუპირისპირდა და მატჩის 56-ე წუთზე პლატინის ერთადერთი გოლით სანუკვარი გამარჯვებაც მოი- პოვა.თუმცა ამ შეხვედრას წინ უსწრებდა ყველასათვის ცნობილ ტრაგედია.თამაშის დაწყებამდე ერთი საათით ადრე ინგლისელმა გულშემატკივრებმა მაი&
|